XIX-XX ҒАСЫРЛАРДА ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ НЕМІСТЕРДІҢ БЕЙІМДЕЛУІ
DOI:
https://doi.org/10.61572/2958-1427-2023-2-62-82Кілт сөздер:
Қазақстан, далалық аймақ, патшалық, бейімделу, көші-қон, отарлау, депортация, этнос, меннониттер, лютерандар, баптистер, шпрухтерАңдатпа
Мақалада революцияға дейінгі дәуірде, Кеңес өкіметінің алғашқы жылдарында, Ұлы Отан соғысы кезінде жер аударылған кездегі және соғыстан кейінгі жылдарда немістердің Қазақстанға қоныс аударуы мен бейімделу кезеңдері көрсетілген. Қоныс аудару кезеңдерімен және қоныс аударушылардың санымен қатар бейімделу экономикалық, әлеуметтік және мәдени тұрғыдан егжей-тегжейлі сипатталған. Елді мекендерді құру процесі Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайларына ұжымдық бейімделудің қажетті шарты ретінде қарастырылды. Тұрмыстық бейімделу егжей-тегжейлі сипатталған, оған Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайына бейімделген тұрғын үйлер салу, сондай-ақ қазақтардың ұлттық киімдері мен тағамдарының элементтерін алу қарастырылған. Ғасырлар бойы жергілікті қазақ халқының тіршілігінің кепілі болған мал шаруашылығының үш танапты және ауыспалы жүйелерді қолдану арқылы егіншілікті жергілікті климаттық жағдайға бейімдеу үрдісі көрсетілген. Қоныс аударушылар мен автохтонды халық арасындағы әлеуметтік және мәдени қарым-қатынастар ерекше көрсетілген. Қорытынды ретінде, әртүрлі тарихи оқиғаларға қарамастан, қоныстанушылар жаңа жайттарға бейімделе алып, Қазақстанның дамуына зор үлесін қосты деген тұжырым жасалады.