ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ҰЛТ ҚҰРУ ҮДЕРІСІ: ТАРИХИ НЕГІЗДЕР, ӨЗЕКТІ МӘСЕЛЕЛЕР МЕН МАҢЫЗДЫ ЖҰМЫС ВЕКТОРЛАРЫ

Авторлар

  • Айгүл Садвокасова Автор
  • Адилет Амиров Автор

DOI:

https://doi.org/10.61572/2958-1427-2023-1-6-20

Аңдатпа

Бұл мақалада Қазақстандағы ұлт құру (ұлт қалыптастыру / ұлт үйлестіру / ұлт ұйыстыру) үдерісі талданады, оның теориялық негіздеріне, тарихи контекстіне және практикалық жүзеге асырылуына назар аударылады. АҚШ, Жапония, Сингапур, Түркия, Балтық елдері, Грузия, Өзбекстан және Қырғызстан сияқты елдердің мысалдары бойынша ұлт құрудың әртүрлі тәсілдемелері қарастырылады. Қазақстанға тән қиындықтар мен жұмыс векторларына ерекше назар аударылады, оның ішінде ұлттың өзін-өзі анықтау, азаматтық, тіл саясаты, ұлт құру терминологиясы, этникалық және мәдени әртүрлілік, әлеуметтік-экономикалық алшақтық, тарихи мұра, геосаяси факторлар, ұрпақтар алшақтығы, азаматтық белсенділік, сондай-ақ саясатты сәтті жүзеге асыру үшін қажетті құндылықтар мен мақсаттарды тұжырымдау сияқты мәселелер қарастырылады.
Мақалада ұлт құру үдерісіндегі азаматтық және этникалық өлшемдер арасындағы баланс сақтаудың маңыздылығы айтылады. Авторлар «қазақстандық» азаматтық терминінен «қазақ» азаматтық терминіне көшу мүмкіндігін сыни тұрғыдан қарастырады және осы тенденцияға қатысты өзекті сұрақтарды тізімдейді. Қазақстандық тұрғындардың әртүрлілігін мойындайтын және біртұтас ұлттық бірегейлікті насихаттайтын инклюзивті саясаттың қажеттілігі көрсетіледі.
Авторлар бұл міндеттерді шешу үшін инклюзивті басқаруды, білім беруді, мәдени бастамаларды және топаралық диалогты қамтитын көп қырлы тәсілдеме қажет деп тұжырымдайды. Терминология мен бірегейліктің күрделілігін шешу арқылы Қазақстан инклюзивтілікті дамыта алатыны және өзінің ұлт құру саясатын нығайта алатыны көрсетіледі. Қорытынды ретінде, мемлекет талқылаулар өткізу мен жан-жақты шешімдер қабылдау арқылы халықтың әртүрлілігін сақтай отырып үйлесімді әлеуметтік құрылымды дамыта алады.

Автор өмірбаяндары

  • Айгүл Садвокасова

    ҚХА Ғылыми-сараптамалық кеңесінің төрағасы,
    Қолданбалы этносаяси зерттеулер институты директорының орынбасары,
    әлеуметтану ғылымдарының докторы

  • Адилет Амиров

    Қолданбалы этносаяси зерттеулер институтының әдістемелік және білім беру бағдарламалары орталығының менеджері, әлеуметтік ғылымдар магистрі

Жүктеулер

Жарияланды

2023-08-01

Журналдың саны

Бөлім

Статьи