ХХ ҒАСЫРДЫҢ ЕКІНШІ ЖАРТЫСЫНДА ҚАЗАҚСТАНҒА ДЕПОРТАЦИЯЛАНҒАН НЕМІСТЕРДІҢ БЕЙІМДЕЛУІ
DOI:
https://doi.org/10.61572/2958-1427-2024-1-50-64Кілт сөздер:
Қазақстан, бейімделу, аккомодация, аккультурация, көші-қон, депортацияАңдатпа
Мақаланың өзектілігі ХХ ғасырдың ортасында депортацияланған немістердің республиканың демографиялық, әлеуметтік-экономикалық, саяси және мәдени өмірінің тұрақты компонентіне айналған Қазақстанға бейімделу және орналасу ерекшеліктерін зерттеу болып табылады, бұл этностың мәдени ортаға сәтті бейімделуінің үлгісін көрсетеді. Ұсынылған проблеманы зерделеу барысында біз немістердің Қазақстан аумағында адаптация және аккомодация процестерін бақылай алатын еңбектер мен құжаттарға сүйендік.
Мақала Екінші дүниежүзілік соғыс жылдарындағы және соғыстан кейінгі жылдардағы депортация кезеңіндегі Қазақстандағы немістердің бейімделуінің ерекшеліктері мен түрлерін дәріптейді. Күштеп қоныс аудару кезеңдерімен және жер аударылғандардың санымен қатар бейімделу түрлері егжей-тегжейлі сипатталған: экономикалық, әлеуметтік, тұрмыстық, мәдени. Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайларына ұжымдық бейімделудің қажетті шарты ретінде елді мекендерді құру процесі қасиеттеледі. Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайларына бейімделген тұрғын үйлердің құрылысын көздейтін тұрмыстық бейімделу егжей-тегжейлі сипатталған. Қоныс аударушылардың басқа этникалық топтардың өкілдерімен әлеуметтік-мәдени қарым-қатынасы ерекше атап өтілді.
Материалдар практикалық құндылық болып табылады, өйткені бұл тәжірибені Үкіметтің қолдануы этносаралық келісім атмосферасын құру саласында практикалық қолдану үшін негіз болатыны сөзсіз.